Czym jest ETS2?
ETS2 to drugi system handlu uprawnieniami do emisji CO2, równoległy do istniejącego EU ETS. Jego celem jest dalsze ograniczenie emisji poprzez objęcie sektorów budownictwa i transportu, które razem odpowiadają za około jedną trzecią emisji CO2. System ten dotyczyć będzie dostawców i sprzedawców paliw do ogrzewania budynków, którzy będą zobowiązani do umarzania uprawnień na emisje odpowiadające ilości paliw dostarczonych do konsumpcji. W praktyce oznacza to, że koszty te zostaną przerzucone na końcowych odbiorców, czyli gospodarstwa domowe i małe przedsiębiorstwa.
Jak będą naliczane opłaty?
Koszty uprawnień do emisji będą ukryte w cenie paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny i olej opałowy. Oprócz samej opłaty emisyjnej, koszty te będą zwiększone przez naliczany od nich podatek VAT. ETS2 wejdzie w życie w 2027 roku, najpóźniej w 2028, i będzie dotyczył głównie właścicieli domów jednorodzinnych.
Skala wzrostu opłat
Według szacunków, wstępne koszty uprawnień do emisji wyniosą około 45 euro za tonę. Jednak Komisja Europejska przewiduje wzrost tej opłaty do 50 euro w 2028 roku, a do 2031 roku nawet do 210 euro za tonę. Taki wzrost może spowodować, że koszty ogrzewania wzrosną nawet czterokrotnie.
Wpływ na koszty ogrzewania w Polsce
Analizy przeprowadzone przez Wandę Buk, byłą wiceprezes PGE, oraz Marcina Izdebskiego, byłego dyrektora jednego z departamentów MAP, wskazują, że Polska będzie jednym z krajów najbardziej dotkniętych wprowadzeniem ETS2. Ze względu na klimatyczne potrzeby i wysoki udział węgla w ogrzewaniu budynków, Polacy mogą spodziewać się znacznego wzrostu kosztów ogrzewania.
W raporcie "Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków" podano, że dla przeciętnej polskiej rodziny skumulowany dodatkowy koszt ETS2 w latach 2027-2030 wyniesie 6338 zł w przypadku ogrzewania gazem, a w latach 2027-2035 aż 24 018 zł.
Wsparcie finansowe na transformację energetyczną
Unia Europejska, oprócz wprowadzenia nowego systemu opłat, oferuje również wsparcie finansowe na transformację energetyczną. W ramach Krajowego Planu Odbudowy dostępne są środki na termomodernizację budynków, a program Czyste Powietrze przewiduje kilkadziesiąt miliardów złotych na wymianę nieekologicznych systemów ogrzewania. Ponadto, trwają prace nad Społecznym Funduszem Klimatycznym z budżetem 50 miliardów euro, który ma wspierać najuboższe gospodarstwa domowe.
Nowy podatek od ogrzewania gazem i węglem, który wejdzie w życie w 2027 roku, wprowadzi znaczące zmiany w kosztach ogrzewania dla polskich gospodarstw domowych. Pomimo obciążeń finansowych, jakie niesie ze sobą ETS2, istnieje również szansa na przyspieszenie transformacji energetycznej i zwiększenie liczby ekologicznych źródeł ciepła. Dzięki dostępnemu wsparciu finansowemu, gospodarstwa domowe mają możliwość dostosowania się do nowych realiów, zmniejszając swoje obciążenie finansowe i wpływ na środowisko.
źródło: Murator